Jevrejska groblja u Beogradu [DVD]

Abstract

Dajući opšti uvod o potrebi svake jevrejske zajednice u svetu da organizuje prostor za svoj društveni život, kao i mesto za molitvu - sinagogu, film nas upoznaje i sa esencijalnom potrebom svake jevrejske zajednice da organizuje i mesto za sahrane, odnosno jevrejsko groblje. Prateći posebno period od 1521. godine kada je prisustvo Jevreja u Beogradu postalo vidljivo i dokumentovano, film prikazuje nastanak i prvih jevrejskih grobalja u Beogradu. Prvo na Savskoj padini, a potom u 17. veku i na Dorćolu - Jaliji, (takozvanoj „dunavskoj strani”), a onda i na Paliluli. 1888. godine Jevrejska crkveno verska opština otkupljuje plac na prostoru današnje Ruzveltove ulice, gde se uređuje novo jevrejsko groblje, poznato kao Sefardsko, a naspram njega je manja parcela Aškenaskog groblja, uređenog još ranije, 1876. godine. Film nas zatim upoznaje sa vrednim spomenicima i delovima današnjeg jevrejskog groblja. To su monumentalni spomenik Jevrejima učesnicima Balkanskih i Prvog svetskog rata, spomenik žrtvama Drugog svetskog rata, delo poznatog arhitekte i bivšeg gradonačelnika Beograda, Bogdana Bogdanovića, spomenik žrtvama „Kladovskog transporta”, spomenik Hugi Buliju, čoveku koji je doneo prvu fudbalsku loptu u Srbiju i Beograd, i inicijatoru i organizatoru prvog „fudbalskog kluba” u Beogradu - Loptačke sekcije pri Beogradskom gimnastičkom društvu „Soko”. U filmu se posebno govori i o „Genizi”- grobu gde se „sahranjuju” oštećene svete jevrejske knjige.

Giving a general introduction to the need of every Jewish community in the world to organize a space for their social life, as well as a place for prayer - a synagogue, the film introduces us to the essential need of every Jewish community to organize a place for burial, i.e. a Jewish cemetery. Following especially the period from 1521, when the presence of Jews in Belgrade became visible and documented, the film shows the origin of the first Jewish cemeteries in Belgrade. First on the Savska padina (Sava slope), and then in the 17th century on Dorćol - Jalija, (the so-called "Danube side"), and then Palilula. 1888 the Jewish church-religious community bought the plot on the area of today's Roosevelt Street, where a new Jewish cemetery, known as the Sephardic one, is being arranged, and opposite it is a smaller plot of the Ashkenazi cemetery, arranged earlier, in 1876. The film also introduces us to the valuable monuments and parts of today's Jewish cemetery. These are the monument to the Jews who participated in the Balkans and the First World War, the monument to the victims of the Second World War, the work of the famous architect and former mayor of Belgrade, Bogdan Bogdanović, the monument to the victims of "Kladovo Transport", the monument to Hugo Buli, the man who brought the first football to Serbia - Belgrade, and the initiator and organizer of the first "football club" in Belgrade - the Ball Section at the Belgrade Gymnastics Association "Soko". The film also talks about "Geniza" - a grave where damaged "holy Jewish books" are "buried".