A dokąd teraz? Problematyka obozowa w perspektywie jugosłowiańskiej. Przypadek Elviry Kohn
And where now? The issue of concentration camps from a Yugoslav perspective. The case of Elvira Kohn
Апстракт
Obóz koncentracyjny jako element rzeczywistości Jugosławii i państw powstałych
po jej rozpadzie powracał w dwudziestowiecznej historii tego regionu co najmniej kilka razy. Szczególnymi momentami w przeszłości, w których obóz odgrywał strategiczne ogniwo, były czas drugiej wojny światowej, następnie rozrachunków wewnętrznych po wykluczeniu Jugosławii z Kominformu w 1948 r. i najbliższy nam czasowo okres wojny domowej w latach 90. XX w. Choć wyliczanie nazw obozów w tym miejscu, ze względu na liczbę i różną specyikę, może budzić zastrzeżenia, warto przywołać choć te najważniejsze czy najbardziej rozpoznawalne, by wskazać, a tym samym zaakcentować newralgiczne miejsca z przeszłości Jugosławii, do dziś odgrywające istotną (choć nierzadko upolitycznioną i kontrowersyjną) rolę w debacie publicznej.
The text contains an analysis of photographs and personal (written) documents by Elvira Kohn (1914-2003), a Jew and a female prisoner of the Kampor concentration camp, established in July 1942 on Rab island in Croatia. The article explores the specific features of a narrative about World War II and the Jewish experience in Yugoslavia which emerge from the materials. Presented so that they complement each other, photographs understood as photo-texts (Marianna Michałowska) and a diary and a poem recognized as inconspicuous texts (Jerzy Strzelczyk, Inga Iwasiów) form Kohn’s narrative. The microhistory (Ewa Domańska) of this photographer and writer is presented as material supplementing the knowledge about the past of Jews in Yugoslavia, which - due to the choices Elvira Kohn made in her life and art - can also be considered as evidence of emancipatory social changes of that period, and as an example of overcoming the existing cultural paradigms.
Tekst sadrži analizu fotografija i ličnih (pisanih) dokumenata Elvire Kon (1914-2003), Jevrejke i zatvorenice koncentracionog logora Kampor, osnovanog jula 1942. na ostrvu Rab u Hrvatskoj. U članku se istražuju specifičnosti narativa o Drugom svetskom ratu i jevrejskom iskustvu u Jugoslaviji koje proizilaze iz materijala. Prikazane tako da se međusobno dopunjuju, fotografije shvaćene kao foto-tekstovi (Marianna Michałovska) i dnevnik i pesma prepoznate kao neupadljivi tekstovi (Jerzi Strzelczik, Inga Ivasiov) čine narativ Elvire Kon. Mikroistorija (Eva Domanska) ovog fotografa i pisca je predstavljena kao materijal koji dopunjuje saznanja o prošlosti Jevreja u Jugoslaviji, koji se zbog izbora koje je Elvira Kon učinila u svom životu i umetnosti - može smatrati i dokazom emancipatorskih društvenih promena tog perioda, ali i primerom prevazilaženja postojeće kulturne paradigme.
Кључне речи:
Jugoslavija - Holoakust / Koncentracioni logor Rab / jevrejska istorija / foto-tekst / neupadljiv tekst / lični narativ / mikroistorija / Yugoslavia - Holocaust / Rab Concentration Camp / Jewish history / photo-text / inconspicuous text / personal narrative / microhistoryИзвор:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 2018, 47, 1, 135-158Издавач:
- Łódz : Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Колекције
TY - JOUR AU - Taczyńska, Katarzyna PY - 2018 UR - https://www.jevrejskadigitalnabiblioteka.rs/handle/123456789/2670 AB - Obóz koncentracyjny jako element rzeczywistości Jugosławii i państw powstałych po jej rozpadzie powracał w dwudziestowiecznej historii tego regionu co najmniej kilka razy. Szczególnymi momentami w przeszłości, w których obóz odgrywał strategiczne ogniwo, były czas drugiej wojny światowej, następnie rozrachunków wewnętrznych po wykluczeniu Jugosławii z Kominformu w 1948 r. i najbliższy nam czasowo okres wojny domowej w latach 90. XX w. Choć wyliczanie nazw obozów w tym miejscu, ze względu na liczbę i różną specyikę, może budzić zastrzeżenia, warto przywołać choć te najważniejsze czy najbardziej rozpoznawalne, by wskazać, a tym samym zaakcentować newralgiczne miejsca z przeszłości Jugosławii, do dziś odgrywające istotną (choć nierzadko upolitycznioną i kontrowersyjną) rolę w debacie publicznej. AB - The text contains an analysis of photographs and personal (written) documents by Elvira Kohn (1914-2003), a Jew and a female prisoner of the Kampor concentration camp, established in July 1942 on Rab island in Croatia. The article explores the specific features of a narrative about World War II and the Jewish experience in Yugoslavia which emerge from the materials. Presented so that they complement each other, photographs understood as photo-texts (Marianna Michałowska) and a diary and a poem recognized as inconspicuous texts (Jerzy Strzelczyk, Inga Iwasiów) form Kohn’s narrative. The microhistory (Ewa Domańska) of this photographer and writer is presented as material supplementing the knowledge about the past of Jews in Yugoslavia, which - due to the choices Elvira Kohn made in her life and art - can also be considered as evidence of emancipatory social changes of that period, and as an example of overcoming the existing cultural paradigms. AB - Tekst sadrži analizu fotografija i ličnih (pisanih) dokumenata Elvire Kon (1914-2003), Jevrejke i zatvorenice koncentracionog logora Kampor, osnovanog jula 1942. na ostrvu Rab u Hrvatskoj. U članku se istražuju specifičnosti narativa o Drugom svetskom ratu i jevrejskom iskustvu u Jugoslaviji koje proizilaze iz materijala. Prikazane tako da se međusobno dopunjuju, fotografije shvaćene kao foto-tekstovi (Marianna Michałovska) i dnevnik i pesma prepoznate kao neupadljivi tekstovi (Jerzi Strzelczik, Inga Ivasiov) čine narativ Elvire Kon. Mikroistorija (Eva Domanska) ovog fotografa i pisca je predstavljena kao materijal koji dopunjuje saznanja o prošlosti Jevreja u Jugoslaviji, koji se zbog izbora koje je Elvira Kon učinila u svom životu i umetnosti - može smatrati i dokazom emancipatorskih društvenih promena tog perioda, ali i primerom prevazilaženja postojeće kulturne paradigme. PB - Łódz : Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego T2 - Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica T1 - A dokąd teraz? Problematyka obozowa w perspektywie jugosłowiańskiej. Przypadek Elviry Kohn T1 - And where now? The issue of concentration camps from a Yugoslav perspective. The case of Elvira Kohn T1 - A gde sad? Pitanje koncentracionih logora iz jugoslovenske perspektive. Slučaj Elvire Kon DO - 10.18778/1505-9057.47.10 SP - 135 EP - 158 IS - 1 VL - 47 ER -
@article{ author = "Taczyńska, Katarzyna", year = "2018", abstract = "Obóz koncentracyjny jako element rzeczywistości Jugosławii i państw powstałych po jej rozpadzie powracał w dwudziestowiecznej historii tego regionu co najmniej kilka razy. Szczególnymi momentami w przeszłości, w których obóz odgrywał strategiczne ogniwo, były czas drugiej wojny światowej, następnie rozrachunków wewnętrznych po wykluczeniu Jugosławii z Kominformu w 1948 r. i najbliższy nam czasowo okres wojny domowej w latach 90. XX w. Choć wyliczanie nazw obozów w tym miejscu, ze względu na liczbę i różną specyikę, może budzić zastrzeżenia, warto przywołać choć te najważniejsze czy najbardziej rozpoznawalne, by wskazać, a tym samym zaakcentować newralgiczne miejsca z przeszłości Jugosławii, do dziś odgrywające istotną (choć nierzadko upolitycznioną i kontrowersyjną) rolę w debacie publicznej., The text contains an analysis of photographs and personal (written) documents by Elvira Kohn (1914-2003), a Jew and a female prisoner of the Kampor concentration camp, established in July 1942 on Rab island in Croatia. The article explores the specific features of a narrative about World War II and the Jewish experience in Yugoslavia which emerge from the materials. Presented so that they complement each other, photographs understood as photo-texts (Marianna Michałowska) and a diary and a poem recognized as inconspicuous texts (Jerzy Strzelczyk, Inga Iwasiów) form Kohn’s narrative. The microhistory (Ewa Domańska) of this photographer and writer is presented as material supplementing the knowledge about the past of Jews in Yugoslavia, which - due to the choices Elvira Kohn made in her life and art - can also be considered as evidence of emancipatory social changes of that period, and as an example of overcoming the existing cultural paradigms., Tekst sadrži analizu fotografija i ličnih (pisanih) dokumenata Elvire Kon (1914-2003), Jevrejke i zatvorenice koncentracionog logora Kampor, osnovanog jula 1942. na ostrvu Rab u Hrvatskoj. U članku se istražuju specifičnosti narativa o Drugom svetskom ratu i jevrejskom iskustvu u Jugoslaviji koje proizilaze iz materijala. Prikazane tako da se međusobno dopunjuju, fotografije shvaćene kao foto-tekstovi (Marianna Michałovska) i dnevnik i pesma prepoznate kao neupadljivi tekstovi (Jerzi Strzelczik, Inga Ivasiov) čine narativ Elvire Kon. Mikroistorija (Eva Domanska) ovog fotografa i pisca je predstavljena kao materijal koji dopunjuje saznanja o prošlosti Jevreja u Jugoslaviji, koji se zbog izbora koje je Elvira Kon učinila u svom životu i umetnosti - može smatrati i dokazom emancipatorskih društvenih promena tog perioda, ali i primerom prevazilaženja postojeće kulturne paradigme.", publisher = "Łódz : Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego", journal = "Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica", title = "A dokąd teraz? Problematyka obozowa w perspektywie jugosłowiańskiej. Przypadek Elviry Kohn, And where now? The issue of concentration camps from a Yugoslav perspective. The case of Elvira Kohn, A gde sad? Pitanje koncentracionih logora iz jugoslovenske perspektive. Slučaj Elvire Kon", doi = "10.18778/1505-9057.47.10", pages = "135-158", number = "1", volume = "47" }
Taczyńska, K.. (2018). A dokąd teraz? Problematyka obozowa w perspektywie jugosłowiańskiej. Przypadek Elviry Kohn. in Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica Łódz : Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego., 47(1), 135-158. https://doi.org/10.18778/1505-9057.47.10
Taczyńska K. A dokąd teraz? Problematyka obozowa w perspektywie jugosłowiańskiej. Przypadek Elviry Kohn. in Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica. 2018;47(1):135-158. doi:10.18778/1505-9057.47.10 .
Taczyńska, Katarzyna, "A dokąd teraz? Problematyka obozowa w perspektywie jugosłowiańskiej. Przypadek Elviry Kohn" in Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica, 47, no. 1 (2018):135-158, https://doi.org/10.18778/1505-9057.47.10 . .