Aнтисемитски појави и процеси во вардарскиот дел на Mакедонија, Mакедонија во рамките на југословенската федерација и Република Македонија (1919-2018)

Abstract

Антисемитизмот претставува систем на предрасуди или омраза кон Евреите. Тоа е процес, кој успева постепено да се модифицира и да се прилагоди во различните облици на владеење. Главно, постојат три манифестации на антисемитизам: пагански, христијански и модерен. Паганскиот антисемитизам се темели на верската различност на Евреите од другите народи. Христијанскиот антисемитизам е поттикнуван од клевети дека Евреите ја користеле крвта на христијанските деца за ритуални цели, односно дека Евреите се одговорни за смртта на Исус Христос. Додека, пак, за разлика од претходните, модерниот антисемитизм се темели на расни премиси, кој се појавува како последица на националните чуствадека Евреите се група народ, кој се разликува од другите народи според своите: култура, јазик и религија. Односно, според модерниот антисемитизам, Евреите се сметаат за инфериорна раса поради каракеристиките на крвта во гените. Токму таквите различности придонеле за создавање на стереотипи за Евреите дека се многу богати луѓе, кои владеат со трговијата и го контролират светот преку финансиите, дека ја контролираат филмската индустрија во Холивуд и медиумите во светот. И токму затоа антисемитизмот е појава, која успешно се прелагодува на времето и на просторот. Во македонската историографија антисемитизот, како појава, е истражуван спорадично, најчесто во неколкуте монографии, кои се фокусираат на животот на Евреите во Македонија. За оваа проблематика постои една исклучително значајна колекција видеоматеријали во сопственост на Меморијалниот музеј на холокаустот од Вашингтон, во Соединетите Американски Држави (United States Holocaust Memorial Museum), во која доминираат сведоштвата, кои се осврнуваат на стравот што постоел кај интервјуираните лица поради наративот дека Евреите ја користеле крвта на христијанските деца за ритуални цели. Она што го има во сведоштвата се забележува и во делото на Жени Лебл, "Плима и Слом". Во македонското општество постојано се тврди дека тоа е имуно на антисемитизмот, меѓутоа, под површината, постоеле и сѐуште постојат бројни антисемитски појави и процеси.

Antisemitizam je sistem predrasuda ili mržnje prema Jevrejima. To je proces koji uspeva da se postepeno modifikuje i prilagodi različitim oblicima upravljanja. Uglavnom, postoje tri manifestacije antisemitizma: paganski, hrišćanski i moderni. Paganski antisemitizam je zasnovan na verskoj raznolikosti Jevreja od drugih naroda. Hrišćanski antisemitizam je podstaknut klevetama da su Jevreji koristili krv hrišćanske dece u ritualne svrhe, odnosno da su Jevreji odgovorni za smrt Isusa Hrista. Dok se, za razliku od prethodnih, savremeni antisemitizam zasniva na rasnim premisama, što se javlja kao posledica nacionalnih osećanja, budući da su Jevreji grupa ljudi, koja se od drugih naroda razlikuje po svojoj: kulturi, jeziku i veri. Odnosno, prema modernom antisemitizmu, Jevreji se smatraju inferiornom rasom zbog navodnih karakteristika krvi u njihovim genima. Upravo takve razlike su doprinele stvaranju stereotipa o Jevrejima kao o veoma bogatim ljudima, koji vladaju trgovinom i kontrolišu svet kroz finansije, koji kontrolišu holivudsku filmsku industriju i svetske medije. I upravo zato je antisemitizam pojava koja se uspešno prilagođava vremenu i prostoru. U makedonskoj istoriografiji antisemitizam, kao pojava, istražuje se sporadično, najviše u nekoliko monografija koje se bave životom Jevreja u Makedoniji. Po ovom pitanju postoji izuzetno značajna zbirka video materijala u fondu Memorijalnog muzeja holokausta u Sjedinjenim američkim državama u Vašingtonu, u kojoj dominiraju svedočenja koja se odnose na strah koji je među ispitanicima postojao zbog narativa da su Jevreji koristili krv hrišćanske dece u ritualne svrhe. Ono što je prisutno u svedočanstvima uočeno je i u radu Ženi Lebl (Jenni Leble) „Plima i Slom“. U makedonskom društvu se stalno tvrdi da je ono imuno na antisemitizam, međutim, ispod površine, postojale su i još uvek postoje brojne antisemitske pojave i procesi.

Anti-Semitism is a system of prejudice or hatred against Jews. It is a process that manages to be gradually modified and adapted to different forms of governance. Basically, there are three manifestations of anti-Semitism: pagan, Christian, and modern. Pagan anti-Semitism is based on the religious diversity of Jews from other nations. Christian anti-Semitism is fueled by the slander that Jews used the blood of Christian children for ritual purposes, that is, that Jews were responsible for the death of Jesus Christ. While, unlike the previous ones, modern anti-Semitism is based on racial premises, which arises as a consequence of national feelings, since Jews are a group of people, which differs from other peoples in terms of culture, language, and religion. That is, according to modern anti-Semitism, Jews are considered an inferior race because of the alleged blood characteristics in their genes. It is precisely such differences that have contributed to the creation of stereotypes of Jews as very rich people, who rule commerce and control the world through finance, who control the Hollywood film industry and the world's media. And that's exactly why anti-Semitism is a phenomenon that successfully adapts to time and space. In Macedonian historiography, anti-Semitism, as a phenomenon, is investigated sporadically, mostly in a few monographs dealing with the life of Jews in Macedonia. On this issue, there is an extremely significant collection of video material in the holdings of the United States Holocaust Memorial Museum in Washington, which is dominated by testimonies related to the fear that existed among the interviewees due to the narrative that Jews used the blood of Christian children for ritual purposes. What is present in the testimonies is also observed in the work of Jennie Lebl "Tide and Crash". In Macedonian society, it is constantly claimed that it is immune to anti-Semitism, however, beneath the surface, there were and still are numerous anti-Semitic phenomena and processes.