Евреите и останатите етнички заедници и антисемитските појави во Штип во периодот помеѓу 1919 и 1943 година

Abstract

Во оваа статија ќе го разгледаме односот помеѓу Евреите и останатите етнички заедници во Штип во периодот помеѓу 1919 и 1943 година како и навлегувањето на бугарските војски во Македонија, воспоставувањето на бугарскиот административен апарат и имплементацијата на антисемитската легислатива. Практично, иако Евреите живееле во град со мешан етнички состав и имале секојдневна комуникација со другите заедници, тие сепак дејствувале во својата микро средина и на тој начин се издвојувале од околината. Токму овие различности поттикнувале стереотипи и антисемитски појави во Штип, бидеќи практично релациите помеѓу Евреите од една, и Македонците, Турците и Ромите, од друга страна, може да се дефинираат како „ем башка, ем барабар“. Во делот кој ќе биде посветен на депортацијата на Евреите ќе бидат посочени и случаевите на ангажирање на лица кои биле лојални на бугарските власти во конфискацијата и продажбата на еврејскиот движен и недвижен имот.

In this article we will look at the relationship between the Jews and other ethnic communities in Shtip as well as the penetration of the Bulgarian army into Macedonia, the establishment of the Bulgarian administrative apparatus, and the implementation of the anti-Semitic legislation. Practically, although the Jews lived in a city with a mixed ethnic composition and had daily communication with other communities, they still acted in their microenvironment and thus stood out from the environment. It was these differences that encouraged stereotypes and anti-Semitic phenomena in Shtip, because practically the relations between Jews on the one hand, and Macedonians, Turks, and Roma, on the other hand, can be defined as "both separately and together". In the section that will be dedicated to the deportation of the Jews, the cases of hiring people who were loyal to the Bulgarian authorities during the confiscation of Jewish property will be indicated.

U ovom članku ćemo razmotriti odnos Jevreja i ostalih etničkih zajednica u Štipu u periodu između 1919. i 1943. godine, kao i prodor bugarske vojske u Makedoniju, uspostavljanje bugarskog administrativnog aparata i sprovođenja antisemitskih zakona. Praktično, iako su Jevreji živeli u gradu mešovitog nacionalnog sastava i imali svakodnevnu komunikaciju sa drugim zajednicama, ipak su delovali u svom mikro okruženju i time se izdvajali iz sredine. Upravo su te razlike podstakle stereotipe i antisemitske pojave u Štipu, jer se praktično odnosi između Jevreja s jedne strane i Makedonaca, Turaka i Roma, s druge strane, mogu definisati kao „i odvojeno, i zajedno i jednako“. U delu koji će biti posvećen deportaciji Jevreja biće naznačeni slučajevi angažovanja ljudi koji su bili lojalni bugarskim vlastima u konfiskaciji i prodaji jevrejske pokretne i nepokretne imovine.